Charakterystyka zjawiska przemocy w rodzinie

Przemoc domowa...

… to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej,

          w szczególności:

ü   narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, mienia

ü   naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną

ü   powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę

ü  ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej

ü  Istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenie lub udręczenia w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Przemoc doznawana w rodzinie rodzi konsekwencje niezmiernie głębokie i szkodliwe.

Przemoc  niszczy całą rodzinę !!!

 

Przemoc w rodzinie charakteryzuje się tym, że:

• JEST INTENCJONALNA Przemoc jest zamierzonym i świadomym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie drugiej osoby.
• SIŁY SĄ NIERÓWNOMIERNE W relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą. Osoba doświadczająca przemocy jest słabsza a osoba ją stosująca - silniejsza.
• NARUSZA PRAWA I DOBRA OSOBISTE Osoba stosująca przemoc wykorzystuje przewagę siły, narusza podstawowe prawa drugiej strony (np. prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku itd.).
• POWODUJE CIERPIENIE I BÓL Osoba stosująca przemoc naraża zdrowie i życie drugiej strony na poważne szkody. Doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że będąc poddaną takiemu oddziaływaniu ma mniejszą zdolność do samoobrony.

Źródło: https://www.niebieskalinia.pl/o-zjawisku-przemocy

 

Formy i rodzaje przemocy

• Fizyczna - naruszanie nietykalności fizycznej, to każde zachowanie względem drugiej osoby, którego celem jest zadanie fizycznego bólu, uszkodzenie ciała, pogorszenie stanu zdrowia, pozbawienie życia.
  Formy przemocy fizycznej to m.in.:
  popychanie, szarpanie, obezwładnianie, duszenie, odpychanie, przytrzymywanie, policzkowanie, kopanie, uderzenie w twarz „policzkowanie”, krępowanie ruchów, nie udzielenie niezbędnej pomocy, pozostawienie w niebezpiecznym miejscu, itp.
• Psychiczna – to każde zachowanie mające na celu zmniejszenie poczucia własnej wartości osoby krzywdzonej, wzbudzenie w drugiej osobie strachu, pozbawienie jej poczucia bezpieczeństwa i kontroli nad własnym życiem.
  Formy przemocy psychicznej to m.in.:
  szantażowanie, obrażanie, wmawianie winy za różne rzeczy, wyzywanie, osądzanie, ocenianie, krytykowanie, straszenie, grożenie, krzyczenie, oskarżanie, obwinianie, oczernianie, czytanie osobistej korespondencji, sekretów, wyśmiewanie, lekceważenie, itp.
  Przemoc psychiczna jest najczęstszą formą przemocy i jest trudna do udowodnienia.
• Seksualna – to naruszenie intymności, zachowanie mające na celu zmuszenie krzywdzonej osoby do podjęcia współżycia lub niechcianych czy nieakceptowanych praktyk i zachowań seksualnych wbrew własnej woli. Przymus może polegać na bezpośrednim użyciu siły lub emocjonalnym szantażu.
  Formy przemocy seksualnej to m.in.:
  wymuszanie pożycia, zmuszanie do niechcianych praktyk seksualnych, zmuszanie do oglądania stosunku, nieliczenie się z życzeniami partnerki/partnera, ocenianie sprawności seksualnej, zmuszanie do całowania, wyśmiewanie wyglądu, itp.
• Ekonomiczna – to każde zachowanie, którego celem jest niszczenie czyjejś własności, pozbawienie środków oraz bytowe uzależnienie osoby krzywdzonej od sprawcy.
  Formy przemocy ekonomicznej to m.in.:
  niszczenie osobistych rzeczy, odbieranie zarobionych pieniędzy demolowanie mieszkania, kradzież, zabieranie pieniędzy, przeglądanie dokumentów, zaciąganie pożyczek "na wspólne konto", zmuszanie do spłacania długów, itp.
• Zaniedbanie - naruszenie obowiązku do opieki ze strony osób bliskich. Zaniedbanie jest ukrytą formą przemocy. Jest to niezaspakajanie podstawowych potrzeb biologicznych i psychicznych. Może ono się zacząć już w okresie życia płodowego, kiedy matka prowadzi nieprawidłowy tryb życia.
  Formy zaniedbania to m.in.:
  brak zrozumienia, brak fizycznego i słownego wyrażania uczuć, brak wsparcia emocjonalnego, brak ochrony, nieadekwatna higiena i brak opieki medycznej, nie dawanie środków na utrzymanie, ograniczanie i pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia itp.

 

Fazy przemocy

Na cykl przemocy składają się trzy następujące po sobie fazy:

1. Faza narastania napięcia
2. Faza ostrej przemocy
3. Faza miodowego miesiąca

 

Faza narastania napięcia

Tę pierwszą fazę cyklu przemocy charakteryzuje pojawienie się coraz więcej sytuacji konfliktowych oraz wyczuwalny wzrost napięcia w związku. Partner staje się drażliwy, każdy drobiazg wyprowadza go z równowagi, jest ciągle spięty i poirytowany, swoje emocje wyładowuje na partnerce: może ja poniżać, krytykować. Sprawia wrażenie, jakby nie panował nad swoim gniewem. Każdy szczegół jest dobrym pretekstem do wszczęcia konfliktu i awantury. W tej fazie partner może więcej pić alkoholu, przyjmować narkotyki lub inne substancje odurzające.

Reakcją partnerki najczęściej jest to, że za wszelką cenę stara się jakoś opanować sytuację. Zaczyna przepraszać partnera za swoje zachowanie, uspokajać go, wywiązywać się z wielką starannością ze swoich obowiązków i zachcianek partnera. Zaczyna jakoś usprawiedliwić swoje zachowania. Ciągle zastanawia się co jeszcze może zrobić aby tylko nie doszło do wybuchy agresji , skrzywdzenie jej i dzieci. Tłumaczy sobie powody, przez które partner jest taki nerwowy, poirytowany czynnikami zewnętrznymi: miał generalnie zły dzień, to przez alkohol, miał ciężki dzień w pracy.

Zdarza się, że u niektórych kobiet w tej fazie pojawia się wiele dolegliwości psychosomatycznych (brak wyjaśnienia fizycznej przyczyny dolegliwości, w których tłem przypadłości są problemy psychologiczne) takich jak ból żołądka, głowy, bezsenność, zaburzenia w rytmie oddychania, ból w klatce piersiowej, utrata apetytu. Inne stają się apatyczne, przygnębione lub odwrotnie bardzo nerwowe, spięte, niespokojne. Jest to wynik narastania napięcia , które po pewnym czasie staje się nie do zniesienia.

UWAGA!

Osoba doznająca przemocy w rodzinie nie ponosi odpowiedzialności za to, że partner stosuje przemoc. Odpowiedzialność za swoje zachowanie ponosi jedynie osoba, która się go dopuszcza. Często jest tak, że mimo wielu różnym staraniom osoba stosująca przemoc nie jest w pełni zadowolona z tego, co robi partnerka. Kobieta która stara się za wszelką cenę odgadnąć myśli i zachcianki partnera traci wiele czasu i energii wewnętrznej, jej potrzeby przestają się liczyć.

 

Faza ostrej przemocy

W tej fazie napięcie, które narastało w partnerze znajduje upust. Zachowanie jego staje się bardzo nieprzewidywalne, gwałtowne, często wpada w szał. Wybuchy gniewu mogą wywołać małe drobiazgi np. pozostawienie jakiejś rzeczy w danym miejscu, opóźnienie posiłku. Dochodzi do eksplozji zachowań agresywnych, które mogą objawiać się biciem pięściami, przedmiotami (książka, garnek, kabel itp.), kopaniem, grożenie bronią, duszeniem. Można zaobserwować również silne natężenie agresji słownej.

Kobieta ponownie stara się zrobić wszystko, żeby uspokoić partnera i ochronić siebie. Jednak bez względu na to, co robi: przeprasza, stara się uspokoić partnera, jest miła ,uprzejma czy tez biernie się poddaje stosowanej przemocy, nie przynosi to oczekiwanego efektu. Jego złość, frustracja narastają co raz bardziej.

Po zakończeniu wybuchu przemocy partnerka często jest w szoku. Odczuwa wstyd i przerażenie, jak również złość i bezradność, jest oszołomiona.

Skutki użytej przemocy mogą być różne, te fizyczne to m.in. podbite oko, siniaki i otarcia, wybity ząb, połamane kości, obrażenia wewnętrzne, poronienie, a nawet śmierć. Od strony psychologicznej następstwem doznawania przemocy może być apatia, depresja, a nawet samobójstwo.

UWAGA!

To osoba, która stosuje przemoc jest odpowiedzialna za swoje zachowanie. Nic nie usprawiedliwia stosowania przemocy!

 

Faza miodowego miesiąca

W momencie, kiedy sprawca wyładował już swoje emocje i wie, że przekroczył różne granice, zmienia się w zupełnie inną osobę. Zaczyna przepraszać partnerkę za to co zrobił, szczerze żałuje swojego zachowania, obiecuję że TO już nigdy się nie powtórzy, że nie wie zupełnie co się z nim stało, starając się znaleźć zewnętrzne wytłumaczenia dla swojego zachowania.

W tej fazie osoba stosująca przemoc zaczyna okazywać skruchę, ciepło i miłość. Przynosi kwiaty, prezenty, zachowuje się tak, jakby przemoc nigdy nie miała miejsca. Dba o ofiarę, spędza z nią czas i utrzymuje satysfakcjonujące kontakty seksualne, itp. Patrząc z zewnątrz na takie osoby można odnieść wrażenie, że są szczęśliwą, świeżo zakochaną parą.

Dzięki takiemu zachowaniu partnera kobieta zaczyna wierzyć, że jednak jej ukochany się zmienił i naprawdę niedawny akt przemocy był tylko incydentem. Spełniają się jej marzenia o cudownej miłości, odczuwa bliskość i zespolenie z partnerem. Życie we dwoje jest znowu piękne i pełne nadziei. Widzi go takiego jakiego chce go widzieć, w końcu on jest nie tylko "agresorem", lecz nieraz udowodnił, że potrafi być miły i dobry.

Jeśli wcześniej kobieta weszła na drogę prawną (złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, sprawa rozwodowa itp.) w tej fazie może się wycofać z tych działań, wierząc, że sytuacja wróciła do normy i przemoc już nie powróci.

UWAGA!

Faza miodowego miesiąca jednak mija i niebawem zatacza się krąg i znowu pojawia się faza narastania napięcia.

Ta faza cyklu przemocy ma niezwykle silny wpływ na pozostawanie osoby jej doznającej w krzywdzącym związku. To tutaj powstają złudne nadzieje, że sprawca zmieni się. Łatwo pod wpływem tego co dzieje się w tej fazie, zapomnieć o koszmarze pozostałych dwóch etapów.

Prawdziwym zagrożeniem jakie niesie ze sobą ta faza jest fakt, że przemoc w następnym cyklu jest jeszcze gwałtowniejsza.

Cykle takie mogą trwać przez wiele lat, przy czym zwykle skracają się fazy "miodowego miesiąca", wydłużają i bardziej dramatycznie przebiegają fazy narastania napięcia i gwałtownej przemocy. To co kiedyś było w fazie "miodowego miesiąca" przyjemności przekształca się w unikanie przykrości , bólu i cierpienia. Po pewnym czasie faza miodowego miesiąca zanika całkowicie i pozostają tylko dwie fazy.

Źródło: http://www.niebieskalinia.info/index.php/przemoc-w-rodzinie/30-cykle-przemocy-w-rodzinie

 

Autodiagnoza

Czy ktoś z Twojej rodziny:

• KORZYSTA ZE SWOJEJ PRZEWAGI, np. z tego, że jest silniejszy, jest dorosły i może decydować o Twoich sprawach, dysponuje pieniędzmi, itp.?
• OSIĄGA SWOJE CELE, nawet jeśli ma dobre intencje np. chce, żebyś się dobrze uczył/a, żeby w domu był spokój, itp.?
• NARUSZA TWOJE PRAWA, np. do nietykalności cielesnej, szacunku, itp.?
• SPRAWIA, ŻE CIERPISZ, np. czujesz lęk, strach, smutek, itp.?

 

Kwestionariusz dla kobiet - Czy doznajesz przemocy w rodzinie?

Czy zdarza się, że ktoś bliski:

• traktuje Cię w sposób, który Cię rani?
• obrzuca Cię obelgami, wyzwiskami?
• zmusza Cię do robienia rzeczy, które Cię poniżają?
• popycha Cię, policzkuje, uderza, szarpie?
• nie pozwala Ci widywać się z przyjaciółmi i rodziną?
• grozi, że Cię zabije lub zrani?
• niszczy Twoją własność?
• mówi ci, że wie, co jest słuszne dla ciebie?
• ośmiesza lub obraża ludzi, których lubisz i cenisz?
• stale krytykuje Twoją osobę (poglądy, uczucia, pochodzenie, wykształcenie)?
• mówi ci, że jesteś głupia, że do niczego się nie nadajesz?
• nie pozwala ci widywać się i rozmawiać z przyjaciółmi, rodziną?
• dusił, kopał, obezwładniał, wykręcał ręce?
• groził ci nożem, siekierą, bronią palną?
• groził ci, że cię zabije lub dotkliwie zrani?
• obwinia cię za swoje agresywne zachowanie, mówi ci, że wszystkiemu ty jesteś winna?
• zmuszał cię do pożycia seksualnego?
• zmusza cię do uprawiania praktyk seksualnych, które ci się nie podobają?
• straszył cię, że pobije twoich przyjaciół, jeśli będą próbowali ci pomóc?
• zabiera ci pieniądze, każe o nie prosić lub po prostu nie chce ich dawać?
• zachowuje się wobec dzieci w sposób budzący Twój sprzeciw?
• grozi, że zabierze ci wszystko (dzieci, pieniądze, dom), jeśli nie będziesz mu posłuszna?
• przeprasza cię, rozpieszcza prezentami po tym, jak cię pobił?
• czy czujesz się nieswojo, gdy dochodzi do spotkania z twoimi przyjaciółmi w obecności partnera?
• czy w czasie trwania małżeństwa zerwałaś kontakty z przyjaciółmi, rodziną?
• czy jesteś z partnerem, bo mówił ci, że cię zabije, jeśli od niego odejdziesz?
• czy kiedykolwiek byłaś tak pobita przez partnera, że wymagałaś pomocy lekarskiej lub leczenia szpitalnego?
• czy czujesz się zagrożona w swoim domu?

 

Podsumowanie

Jeśli choć na jedno pytanie odpowiedź brzmiała twierdząco, istnieje duże prawdopodobieństwo, że doznajesz przemocy w rodzinie. Zastanów się, czy czujesz się bezpiecznie w swoim domu. Spróbuj porozmawiać z kimś zaufanym, o tym co się dzieje w Twoim związku.

Źródło: http://www.niebieskalinia.pl